Actualidade

A espasticidade é un trastorno caracterizado pola rixidez muscular e os espasmos involuntarios, é un síntoma común da esclerose múltiple. Dificulta a mobilidade e pode provocar dor, cun gran impacto na calidade de vida do paciente. Con todo, cando a espasticidade trátase adecuadamente os síntomas inmediatos e as complicacións pódense evitar.

Producíronse importantes avances no tratamento destinado a reducir os brotes da esclerose múltiple e modificar a evolución da enfermidade, pero os tratamentos tradicionais sintomáticos en xeral e, en concreto, para a espasticidade teñen importantes limitacións e a súa utilización real é inferior á que sería de esperar.

Na esclerose múltiple, a espasticidade débese principalmente ás lesións nas vías motoras do sistema nervioso central, a medula e o cerebro. O afectado percíbeo como unha sensación de rixidez ou tensión incrementada nos músculos, que entorpece o movemento, réstalle habilidade e aumenta a fatiga. Cando vai acompañado de espasmos musculares, a persoa con EM describe unha sensación de estiramento ou sacudida que, en ocasións, pode resultar dolorosa.

Estímase que ata o 85% das persoas con EM padece espasticidade nalgún grao. Este problema pode aparecer en calquera momento do transcurso da enfermidade. Con todo, ser home, ter unha idade avanzada e padecer a enfermidade desde un período de tempo longo son aspectos que se asocian cunha maior gravidade de trastorno.

O afectado pode experimentar desde unha lixeira molestia a unha discapacidade motora significativa ou complicacións médicas, como deformidades articulares ou contracturas. A consecuencia desta fluctuación e da evolución constante na espasticidade, calquera tratamento ou programa de rehabilitación debe axustarse ás diferentes etapas da enfermidade e tamén debe adaptarse a outros síntomas relacionados coa EM que sufra a persoa.

O tratamento rehabilitador ten como obxectivo mellorar ou conservar as funcións motrices e minimizar os efectos de debilidade, a espasticidade, dor e outros síntomas; debe ser deseñado por un equipo multidisciplinario ( neurólogo, fisioterapeuta, enfermeiro, terapeuta ocupacional, entre outros) e ten que contar coa participación tanto do afectado como dos seus coidadores.

Por tanto, a variación da espasticidade durante o curso da enfermidade débese revaluar frecuentemente e saber en que nivel se atopa:

• Espasticidade leve:

O afectado a miúdo non ten sensación de rixidez muscular, aínda que un terapeuta si pode detectar os signos que a acompañan. Neste caso, aconséllase manter un bo estado físico xeral para conservar a flexibilidade muscular de forma óptima. O fisioterapeuta indicará ao paciente cales son os estiramentos que pode practicar e os exercicios para fortalecer os músculos débiles.

• Espasticidade moderada:

A espasticidade en certos músculos craves como os xemelgos ou os cuádriceps pode afectar á marcha debido a unha posición do pé virada cara a dentro ou polos xeonllos ríxidos, entre outros problemas. O paciente deberá practicar movementos inhibidores do ton muscular, como traspasar pesos entre as pernas, inclinacións cara a adiante, estiramentos, hidroterapia ou hipoterapia (equitación terapéutica), e deberá fortalecer os músculos débiles sempre que sexa posible. Podería chegar a ser necesario que o paciente utilice unha ortesis ou férula antiequina, dispositivos para facilitar o acto de camiñar.

• Espasticidade grave:

Neste caso, o fisioterapeuta pode incluír a mobilización pasiva das pernas, os brazos e do tronco para previr as contracturas, as deformidades articulares e axudar a facilitar as posicións normais. No caso de que o paciente necesite a axuda dunha cadeira de rodas para desprazarse, a rehabilitación deberá incluír exercicios ou estratexias que axuden a previr o acortamiento muscular a longo prazo, por exemplo, incluír coxíns especiais ou cintas que axuden a manter a pelvis ben colocada e os xeonllos separados.

Fontes:

https://www.researchgate.net/profile/celia_Orella- Guevara/ publication/231211591Treatment of spasticity in multiple sclerosis New perspectives regarding theuse of_ cannabinoids/ links/0 fcfd5117 ca9 f55d97000000/ Treatment- of- spasticity- in- multiple- sclerosis- New- perspectives- regarding- the-use- of- cannabinoids.pdf

A espasticidad en EM. MS in focus, nº 12, 2008. Multiple Sclerosis International Federation [ accés: 3 de maig de 2013]. Dispoñible en: https://www.msif.org/wp-content/ uploads/2014/09/ MS- in- focus-11- Spasticity- English.pdf

Grupo Español de Espasticidad. Vivancos- Matellano, F. et ao. Guía do tratamento integral da espasticidad. Rev. Neurol 2007; 45 (6): 365-375 [ accés: 3 de maig de 2013]. Dispoñible en: http://www.guiadisc.com/wp- content/ uploads/2011/09/ guia.de.tratamento.integral.de.a_. espasticidad.pdf

Rémy- Néris, Ou. et ao. Espasticidad. Enciclopedia Médico- Quirúrgic [ accés: 3 de maig de 2013]. Dispoñible en: https://é. scribd. com/ doc/56781887/ Espasticidad

https://www.observatorioesclerosismultiple.com/es/la-esclerose- multiple/cales-son-os- sintomas/como-xestionar-a- espasticidad-en-a-esclerose- multiple/